ODTÜ Türk Halk Bilimi Topluluğu, kurulduğu 1961 yılından bu yana halk bilimi üzerine araştırmalar yapan ve etkinlikler düzenleyen bir öğrenci topluluğudur. Topluluk olarak amacımız halk kültürüne ilişkin konuları ele almak, çözümleyip yorumlamak ve bu yolla varılan bulguları sunmaktır. Kurulduğu günden bu yana çalışmalarını aralıksız sürdüren topluluğumuz; halk oyunları, halk müziği, halk tiyatrosu ve kuramsal çalışmalar ve yöre araştırmalarını kapsayan dört ana kolda etkinlik göstermektedir. Halk oyunlarını asıllarına uygun öğrenme ve öğretme; orta oyunu ve köy seyirlikleri araştırma ve sergileme; halk müziği çalgıları eğitimi, notalama, derleme ve arşivleme çalışmaları; halk kültürünü alanda araştırma; halk bilimi seminer, panel ve sempozyumları yapılan etkinlikler arasındadır. Giysiliğinde yirmiden fazla yörenin kostümüne sahip olan topluluğumuzun, halk bilimi konusunda yayımlanmış kitap ve dergileri içeren zengin bir kütüphanesi de vardır. Türkiye’de halk bilimi üzerine düzenlenmiş sayısız panel, seminer ve sempozyuma ev sahipliği yapan topluluğumuzun çıkardığı Halkbilimi dergisi, içerdiği araştırma, inceleme ve çeviriler ile ciddi bir kaynak niteliği taşımaktadır.
THBT Kuramsal Çalışmalar ve Yöre Araştırmaları Alt Birimi’nin temel amaçlarından biri halk bilimi çerçevesinde araştırmalar yapmak ve bu araştırmalar doğrultusunda bilimsel literatüre katkı sağlamaktır. Bu araştırmalarda bütünsel bir anlayış izlenmeye çalışılmaktadır; yani toplumun ürettiği her öge halk bilimsel bir unsur olarak kabul edilir. Bununla birlikte, kuramsal çalışmalarla topluma ve kültüre dair bilgi edinmeyi ve araştırma yöntemlerinin kavramayı, daha sonra da bu bilgiler ve yöntem ışığında alan araştırmalar yapmak amaçlanmaktır; yani kuramsal çalışmaların amacı yöre araştırmalarını destekleyecek bilgi ve birikimi sağlamaktır. Kuramsal Çalışmalar ve Yöre Araştırmaları Alt Birimi olarak her öğeyi incelemeye, sınıflandırmaya ve yorumlamaya çalışmaktayız.
Geçtiğimiz birkaç yıl boyunca gerek alt birimimiz içinde gerek sosyal çevremizde gözlemlediğimiz değişimler, bizi “değişim” ve bu eksende “küreselleşme” ve “popüler kültür” gibi konular üzerine çalışmaya itti. Bu çalışmalarımız neticesinde, geçtiğimiz bahar döneminde, 20 – 21 Nisan 2019 tarihlerinde, toplumların yaşayış biçimlerinde meydana gelen dönüşümü; popüler kültür, küreselleşme, politik ve iktisadi süreçler, teknolojik değişimler ve kentleşme gibi kavramların bu dönüşümde oynadığı rolleri çözümlemek amacıyla ulusal düzeyde “kültürel değişme” konulu bir sempozyum düzenledik. Sempozyumun tüm disiplinlerden akademisyen, araştırmacı ve öğrencileri buluşturabilecek bir program olmasını amaçladık. Burada hedefimiz, halk bilimi ile beşerî ve politik bilimler arasındaki ilişkiyi göz önüne çıkarmaktı.
Sempozyumu düzenlemek için öncelikle kendimize bir takvim çıkardık ve bu takvim doğrultusunda elemeye alınacak bildiri özetlerini toplamak için bildiri çağrımızı hazırlayıp yayınladık. Çağrımızın olabilecek en geniş kitleye ulaştırabilmek için sosyal medya, e-posta ve thbt.org gibi pek çok mecrayı kullandık. Elimize ulaşan bildiri özetleri akademik hakem heyetimiz tarafından değerlendirildi ve 5 üzerinden 3 ve üzeri puan alanlar sempozyuma kabul edildi. İki gün süren sempozyumda her gün altı farklı oturum düzenlendi ve bu oturumlarda toplam 20 tane bildiri sunuldu. Bildirilerin tam metinleri daha sonra toplanarak kitaplaştırıldı.
Sempozyum hem topluluğumuz üyelerine hem de dışarıdan gelen misafirlerimize pek çok katkı ve tecrübe sağladı. Disiplin çeşitliliği bakımından da hatırı sayılır miktarda katılımcıyı halk bilimi araştırmacıları oluşturuyordu. Farklı disiplinlerin iç içe olmasını bu kadar istememizin bir sebebi de sempozyumumuzun konusuydu. Değişim kavramı, doğanın içsel düzeninde var olmakla birlikte; beşeriyetin ortaya çıkmasıyla kapsamını çok daha genişleterek, neredeyse bütün sosyal bilim disiplinlerinin çalışma merceğine girmiştir. “Değişim” kavramı toplumları küresel ölçüdeki kurumlardan başlayarak en küçük ölçekteki bireye kadar farklı şekillerde etkilemektedir. Bu nedenle, sempozyumda da farklı disiplinlerden bilim insanlarını bir araya getirmek temel amaçlarımızdan biri oldu. Bu çabamızın sonucunda değişim kavramını halk bilimsel, sosyolojik, tarihsel, politik ve iktisadi alanlarda irdeleme fırsatı yakaladık. Öte yandan, farklı üniversitelerden akademisyenlerin ve öğrencilerin katılımı ve fuaye alanındaki etkinlikler hedeflediğimiz kolektif tartışma ortamının oluşmasını sağladı. Ayrıca, 2017 yılında Mersin, Mut, Çukurbağ Köyü’nde “Düğün geleneklerinde değişim” konusunu inceleyen yöre araştırmaları ekibi olarak, yörede topladığımız bulguları da sunma fırsatı yakaladık. Sempozyumu kaçıran veya bildirilere göz atmak isteyen herkesi bildiri kitabını okumaya davet ediyoruz.
