39715-66475-19274-92028

39715-66475-19274-92028

Toplam iki deste rakam içeren dört sayılık bir dizi. Her ne kadar ilk bakışta alakasız bir avuç rakam gibi dursa da burnumuza kadar dijitalliğe battığımız, doğduğumuz anda 11 basamaklı bir sayı olarak bir yerlere kaydedildiğimiz yarı-distopik bir senaryoda bu dizinin de muhakkak bir anlamı vardır. Belki gereksiz uzun bir telefon numarasıdır belki de satın aldığınız bir bilgisayar oyununun CD Key’i; birkaç hayali çizgi ötede yaşayan birinin kimlik numarası olması da pek tabii mümkün, markette gördüğünüz bir ürünün barkodu veya seri numarası da. Biraz daha kafa yorarsak daha fazla örnek bulabiliriz ama buna pek gerek yok çünkü aslına bakarsanız yukarıda gördüğünüz sayılar bizler için pek bir anlam ifade etmiyor ve muhtemelen şifreli bir mesaj taşıyor. Peki bu numaralar ne türden bir mesaj taşıyor olabilir? Belki de herhangi bir anlama gelmeyen rastgele sayılar yığınıdır, bizler için bunu bilmenin pek bir imkanı yok açıkçası. 

Ama bu mesajı bekleyen MI6 ajanı için vardı, muhtemelen.

Bu sayılar, izleri Güney Kıbrıs’taki RAF Akrotiri adlı bir Birleşik Krallık askeri üssüne kadar takip edilebilen “The Lincolnshire Poacher” isimli bir kısa dalga radyo istasyonunun yayınlarından birinden alındı. Bahsi geçen istasyon, belki bir askeri üste bulunmasından ve garip sayı dizeleri yayınlamasından anlamışsınızdır, aşina olduğumuz radyo istasyonlarından biraz daha farklı, bu istasyon bir numara istasyonu. Numara istasyonları, ilk kez Birinci Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Çeşitli kaynaklara göre devletler bu istasyonlardan yurt dışında görev yapan casuslara mesaj göndermek için bir araç olarak istifade etmişlerdir. 

Numara istasyonlarının en karakteristik özelliği, dinleyiciye ilettikleri mesajı bir sayı dizisi şeklinde aktarmasıdır, kimi zaman bu numaralar doğrudan okunurken kimi zaman da Mors alfabesi kullanılarak iletilir. Bu sayılar, kırılması pratik olarak imkansız olan bir kriptografi tekniğiyle şifrelenmiştir ve çoğunlukla bir kadın tarafından monoton bir ses tonuyla okunur. Mesajın kaynağının tespit edilmesini zorlaştırmak için de bazı istasyonların yayınlarında kaynak ülkenin dili yerine başka diller kullanılır, bu şifreli mesajlar okunmadan önce de genellikle belirli melodi ya da melodiler birkaç ölçü çalınır ve alıcılar için mesaj geleceğini bildirir. Bazı numara istasyonlarının yayın tarihleri belli olsa da bazılarının gönderdiği mesajların zamanlamasında herhangi bir örüntü bulunamamıştır.

Numara istasyonları, kısa radyo dalgaları yaymaktadır ve bu dalgalar atmosferin iyonosfer tabakasındaki elektrik yüklü atomlardan yansıyarak sıradan radyo dalgalarına nazaran çok daha uzak mesafelere erişebilmektedir. Bunun yanı sıra, alıcının yapması gereken tek şey bir radyo alıp bu radyoyu önceden belirlenmiş olan frekansa almak olduğu için oldukça kullanışlı ve güvenli bir şekilde iletişim kurulmasına olanak sağlarlar; ancak yine aynı nedenden dolayı bir radyosu ve yeterli zamanı olan herhangi biri bu mesajları dinleyebilmektedir. Ne var ki bu o kadar da büyük bir sorun değildir zira mesajlarda kullanılan şifreleme tekniği gerçekten güçlüdür. Bütün bunlara bir de numara istasyonlarının gönderdiği dalgaların izi takip edilerek alıcıya veya vericiye ulaşılmasının imkansız olması eklenince numara istasyonları, bilgi aktarımı yönünden istihbarat birimleri için yeterince cazip bir enstrüman noktasına gelmiştir. 

İkinci Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş esnasında yoğun bir biçimde kullanılan numara istasyonlarının varlığı bazı sıradan insanlar tarafından kolaylıkla fark edilmiştir. Gerek münferit sızıntılar gerekse yakalanan casusların evlerinden çıkan radyoların haberlerde kendine yer bulması sebebiyle bu istasyonların ve gönderdikleri gizemli mesajların işlevini anlamak çok da zor olmamıştır. Ne var ki bunlara rağmen otoriteler bu istasyonların ve bu haberleşme yolunun varlığını ısrarla reddetmişlerdir, uzun yıllar boyu da etrafta dönen dedikodular ve çıkan birkaç kitap dışında halkın ilgisini çekecek büyük bir olay yaşanmamıştır.

İşte bu noktada unutulmaması gereken şey hiçbir şeyin kusursuz olmadığıdır, zira günü gelince elbet bu yöntem de bir şekilde ortaya çıkacaktı. Nitekim Amerika Birleşik Devletleri’nde görev yapan Kübalı 5 casusun 1998 yılında tutuklanmasının ardından sonunda numara istasyonlarının varlığı bütün dünyaya resmi olarak duyurulmuş oldu. 

Kübalı casuslara Havana’dan talimat gönderen Atención adlı numara istasyonunun gönderdiği bazı mesajların çözülmüş hali şöyle:

• Joe ve Dennis’le olan arkadaşlık ilişkilerine öncelik ver ve güçlendir.
• Bütün kadın yoldaşlarımızın Uluslararası Kadınlar Gününü kutla.
• Ajan German ve Castro her ne olursa olsun asla ayın 24, 25, 26 ya da 27’sinde Brothers to the Rescue veya başka herhangi bir organizasyonla birlikte uçuşa çıkmamalı.

Sayı istasyonları, Atención vakasında da gördüğümüz gibi Soğuk Savaş bittikten sonra da etkili şekilde kullanılmaya devam etmiştir, günümüzde de dünyanın çeşitli noktalarında faal istasyonlar bulunmaktadır. 

The Conet Project, 90’ların ikinci yarısında yayınlanan ve numara istasyonlarının yayınlarından oluşan 5 CD’lik bir koleksiyondur. Irdial etiketi altında çıkan ve tam adı The Conet Project: Recordings of Shortwave Numbers Stations / 1111 olan bu projede 150’den fazla parça vardır ve bu parçaların toplam uzunluğu neredeyse 5 saattir. Bu proje, çeşitli numara istasyonlarının yayınlarını bir arada toplayan bir eser olmasıyla tarihi açıdan büyük önem taşımaktadır, eserlerde yayınlarından kesitler bulunan birçok istasyon kapatılmış veya yayınlarını durdurmuştur. 

Burada şunu belirtmeliyiz ki The Conet Project, konuklarınızın İngiltere Gizli İstihbarat Servisinden olmadıklarını ve ders yükünüzün dayanılmayacak kadar ağır olmadığını varsayarsak akşam yemeği yerken veya ders çalışırken arkada baştan sona çalsın diyebileceğiniz bir eser değil; ne var ki tarihi ehemmiyeti ve biricikliği göz önünde bulundurulduğunda kesinlikle dinlemeye değer bir yapıt. The Conet Project, aslında sanatsal bir proje olarak ortaya çıkmamasına rağmen müzik gurmeleri ve field recordings sevdalıları arasında ün kazanmış, kimi sanatçılara da ilham kaynağı olmuştur. Örneğin ABD’li alternatif rock grubu Wilco, The Conet Project’teki “Phonetic Alphabet – NATO” isimli parçayı 4. albümlerinde bulunan “Poor Places” adlı şarkılarında kullanmışlardır; hatta bununla da kalmayıp albüme yine Phonetic Alphabet – NATO isimli kayıtta Avrupa aksanlı bir kadın sesinin tekrar tekrar söylediği “yankee hotel foxtrot” ifadesini vermişlerdir. Bunun üzerine orijinal kaydın hak sahibi olan Irdial, gruba telif hakkı ihlali nedeniyle dava açmış ve kazanmıştır. 

Albüm, müzik eleştirileri ve haberlerine yer veren Pitchfork isimli internet sitesinde 10 üzerinden 8 puan alarak İngiliz rock grubu Coldplay’in bütün eserlerini geçmiştir. Kullanıcıların eserleri değerlendirdiği bir site olan Rate Your Music’te ise albüm 5 yıldız üzerinden ortalama 3.64 yıldız almıştır.

Başlıktaki sayı dizisine geri dönecek olursak gördüğünüz numaralar The Conet Project’in 6. parçası olan The Lincolnshire Poacher’dan alınan bir kesit, şarkının başında duyduğunuz melodi de bu parçaya ve numara istasyonuna adını veren “The Lincolnshire Poacher” isimli şarkının ana melodisi. 
Eğer o numaraların ne anlama geldiğini hala merak ediyorsanız üzgünüm, çünkü muhtemelen sadece kaynağı ve alıcısı biliyor.

Kaynakça

Borger. (2001, March 6). The agents who were too tired to spy | The Guardian | guardian.co.uk. Guardian.Co.Uk. https://www.theguardian.com/g2/story/0,3604,447054,00.html

Recordings of Shortwave Numbers Stations. (2018). Rate Your Music. https://rateyourmusic.com/release/album/the-conet-project/recordings-of-shortwave-numbers-stations/

Richardson, M. (2004, August 5). Various Artists : The Conet Project | 8.0. Pitch Fork. https://pitchfork.com/reviews/albums/2051-the-conet-project/

Sorrel-Dejerine, B. O. (2014, April 16). The spooky world of the “numbers stations.” BBC News. https://www.bbc.com/news/magazine-24910397

The Conet Project / 1111 / Ordering Information. (2016). Irdial-Discs. https://irdial.com/conet.htm

The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2016, November 2). Shortwave radio | communications. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/technology/shortwave-radio

Wikipedia contributors. (2021, March 29). Numbers station. Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Numbers_station