Sıfır Atık

Sıfır Atık Nedir?

 Her şeyin aşırı kolay ve ulaşılabilir olduğu bu dünyada hepimiz her şeyi fazlasıyla tüketiyoruz. Sadece yiyecek, içecek, kıyafet değil; diziler, filmler, kitaplar da “tüketim” alanına giriyor. Hayatımız bu ürünlerle dolup taşıyor ve biz bazen kendimizi kaybediyoruz, çok fazla şeyle uğraşıyoruz ve birçoğuna odaklanamıyoruz. Farkında olmadan enerjimizi harcadığımız birçok alan var ve belki bu sebeple asıl uğraşmak istediklerimize vakit ya da enerji ayıramıyoruz. Böyle bir ortam için harika bir rahatlama ve hafifleme olanağı sunuyor sıfır atık prensibi.   

 Son zamanlarda giderek popülerleşmeye başlayan bu prensip, temel olarak vakit geçirdiğimiz her yerde çöp üretmeden yaşama hedefine dayalı bir anlayış. Tek kullanımlık ürünleri tamamen, paketli ürünleri ise çok büyük ölçüde reddediyor. Tükettiğimiz her şeyi azaltarak ya da bunlara alternatifler üreterek hem çevreye büyük ölçüde fayda sağlamış oluyoruz hem de kendi sağlığımıza, cebimize ve ruhumuza daha iyi bakmış oluyoruz. Birçok şeye o kadar da ihtiyacımızın olmadığını fark etmek aslında kendi kendimize yetebildiğimizi gösteriyor. Başlangıçta zor görünse de aslında minik adımlarla bu prensibi yavaş yavaş hayatlarımıza sokabiliriz. “Peki bu nasıl olacak?” derseniz, sıfır atığın refuse (reddet), reduce (azalt), reuse (tekrar kullan), recycle (dönüştür), rot (çürüt) olmak üzere 5 temel prensibi var.

5R Prensibi

• Refuse (Reddet)

İlk olarak yapabileceğimiz en kolay şeylerden biri alacaklarımızı gözden geçirerek ihtiyacımız olmayanları ve doğal alternatifini bulabileceğimiz her ürünü reddetmek. Bunların başında pipetler, karton bardaklar, plastik su şişeleri gibi ürünler geliyor. Termos ve cam şişe kullanarak bu ürünlerin kullanımını büyük ölçüde azaltabiliriz. 

• Reduce (Azalt)

Yine kendi ihtiyaçlarımız doğrultusunda, temel olarak gerekli olan fakat fazlasına o kadar da ihtiyaç duymadığımız ürünleri satın almayı azaltabiliriz. Kıyafetleri, fazladan alınan yiyecek ve içecekleri satın almayı azaltıp, aldıklarımızın da uzun ömürlü olmasına özen gösterebiliriz. Ayrıca evde fazladan bulunanları da başkalarına bağışlayarak yeni ürün tüketimini engelleyebiliriz.

• Reuse (Tekrar Kullan)

Evdeki eşyaları birer birer gözden geçirip tamir edilebilecek durumda olanları onarıp tekrar kullanabiliriz. Tamire gerek olmayan fakat kullanmadığımız her eşyayı da farklı amaçlar için nasıl değerlendirebileceğimizi düşünebiliriz. Sürekli her şeyin yenisini almak oldukça kolay evet fakat gerçekten gerekli mi? Bu soruya vereceğimiz cevap alışveriş alışkanlıklarımızı büyük ölçüde değiştirecektir. 

• Recycle (Dönüştür)

İlk üç prensibi uygulayamadığımız her ürünün geri dönüşümünün yapılıp yapılamayacağını düşünmemiz gerekiyor. Metallar, camlar, kağıtlar ve bazı plastikler geri dönüştürülebiliyor. Mecburen kullandığımız birçok ürünün atıklarını ayrıştırarak geri dönüşüm tesislerine ulaşmasını sağlayabiliriz. 

• Rot (Çürüt)

Son olarak, geri dönüşmeyen atıkları çürüterek kompost haline getirebiliriz. Mutfaktan çıkan organik atıkların hepsi çürütülerek toprağa geri kazandırılabiliyor ve gübre olarak toprağı besliyor. 

Geri Dönüşüm Yerine Sıfır Atık

 Geri dönüşüm tabii ki oldukça önemli fakat masum ve zararsız değil. Sıfır atık için geri dönüşüm bir amaç değil, en son başvurulacak basamaklardan biridir. Çünkü geri dönüşüm yapılması için de büyük ölçüde enerji ve su tüketiliyor. Ürettiğimiz atıkları tekrardan ayrıştırıp geri kazandırılmasına çaba sarf etmek yerine, çözümü sorunun kaynağında düşünerek atıkları engellesek daha kolay ve masrafsız olmaz mı? 

 Son olarak, sıfır atığın aslında gerçekten sıfır atık anlamına gelmediğini belirtmek isterim. Herkesin her şeyi tükettiği bir dünyada hiçbir şeyi tüketmemek oldukça zor ve bu duruma böyle bir mükemmeliyetçi anlayışla yaklaşmak baştan pes etmenize sebep olabilir. Bu sebeple asıl hedefimiz kendi ihtiyaçlarımıza göre yapabileceğimiz kadarını yapmak olmalı. Umarım minik de olsa bir başlangıç yapıp hem kendinizi hem de çevrenizi hafifletirsiniz.